Rüstəmov Musa İsmayıl oğlu
| Anadan olduğu yer | Azərbaycan Respublikası, Naxçıvan Muxtar Respublikası, Ordubad şəhəri |  |
| Təvəllüdü | 08.05.1930 | |
| Bitirdiyi ali təhsil müəssisəsi | M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Sənaye İnstitutu (indiki Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası) mühəndis-texnoloq | |
| Elmi dərəcəsi | Texnika elmləri doktoru | |
| Elmi rütbəsi | professor | |
| Namizədlik (PhD) dissertasiyasının mövzusu:
- ixtisas şifri - ixtisasın adı - mövzunun adı |
05.17.07 Yanacaq və qazın kimyəvi texnologiyası Kontakt-katalitik heterogen proseslərin aparılması üçün kiçik dispersli materialların birbaşa axınının tətbiqi ilə yeni yüksək səmərəli sistemlərin işlənib hazırlanması |
|
| Doktorluq dissertasiyasının mövzusu:
- ixtisas şifri - ixtisasın adı - mövzunun adı |
05.17.08 Kimyəvi texnologiyanın proses və aparatları Neft xammalının birbaşa axın reaktorlarında katalitik kreking prosesinin işlənib hazırlanması və tətbiqi |
|
| Müxbir üzv seçilməsi:
- tarix - ixtisasın adı |
1980 Neft kimyası |
|
| Həqiqi üzv seçilməsi:
- tarix - ixtisasın adı |
1989 Kimya |
|
| Çapdan çıxmış elmi əsərlərinin ümumi sayı | 658 | |
| Xaricdə çıxmış elmi əsərlərinin sayı | 256 | |
| Beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda çap olunan məqalələrin sayı | 167 | |
| Müəlliflik şəhadətnamələrinin və patentlərin sayı | 136 | |
| Kadr hazırlığı:
- fəlsəfə doktorlarının sayı - elmlər doktorlarının sayı |
49 17 |
|
| Əsas elmi nailiyyətləri | M.İ.Rüstəmovun elmi tədqiqatlarının istiqaməti heterogen-katalitik proseslərinin texnologiyasını, neft emalı və neft kimya prosesləri üçün katalizatorların yaradılmasını, neft emalı məhsullarının keyfiyyətlərinin yüksəldilməsini əhatə edir. O, heterogen-katalitik prosesləri aparmaq üçün lift reaktorlarının hidrodinamikasını, kiçik ölçülü mikrosiferik katalizatorların, qaynar lay və lift reaktorlar sistemində kimyəvi proseslərin effektivliyini nəzəri cəhətdən tədqiq etmiş, mikrosferik katalizatorların axıcılıq indeksinin proseslərin effektivliyinə təsirini öyrənmişdir. Akademik M.Rüstəmov yüksək effektivli Q. 43-107 katalitik krekinq kompleksinin müəlliflərindən biridir. Bu proses Bolqarıstan, Rusiya, Ukrayna, Latviya və Azərbaycan neft emalı zavodlarında istismar olunur. Onun tədqiqatlarının bir qismi neft emalı məhsullarının keyfiyyətini yüksəltmək məqsədi ilə hidrokrekinq, hidroizomerləşmə, destruktiv izomerləşmə, seolit katalizatorları iştirakında oksigenli əlavələrin alınması proseslərinin yaradılmasına həsr edilmişdir. Nəticədə tərkibində qurguşun olmayan, ekoloji cəhətdən təmiz Aİ-93, Aİ-95 avtomobil benzinlərinin alınma texnologiyası təklif etmişdir. M.Rüstəmov Azərbaycanda hidrogen energetikası sahəsində tədqiqatların əsasını qoymuşdur. Onun tərəfindən Azərbaycanda neft emalı, qaz emalı və neft-kimya sənayesinin inkişaf konsepsiyası yaradılmış və onun əsasında neft emalı zavodlarının 2010-cu ilə kimi kompleks modernizasiyasının tərkib hissəsi və sxemi hazırlanmışdır. M.Rüstəmov bir çox beynəlxalq və respublikada fəaliyyət göstərən elmi şuraların və assosiasiyaların üzvi olmuşdur, beynəlxalq konfranslarda, simpoziumlarda Azərbaycanı təmsil etmişdir. | |
| Elmi əsərlərinin adları | 1. Определение критической скорости образования кипящего слоя теплоносителя. ХТТМ - 1959. - № 8. - С. 65-67
2. Индекс текучести слоя мелкодисперсных материалов и его влияние на показатели процесса, проводимого в "кипящем" слое. АХЖ. - 1962. - № 6. - С. 53-61 3. Современное состояние и пути интенсификации процесса каталитического крекинга, монография, Азернешр, Баку, 1966. 4. О перспективах создания атомно-нефтеперерабатывающих комплексов. // Вопросы атомной науки и технологии, серия атомноводородная энергетика и технология. 1981, вып.2 (9). 5. Фотоиндуцированное выделение водорода из воды под действием видимого света в присутствии катализаторов. Химия и жизнь. - 1981. - № 9. - С. 7-8 6. Уголь будущих веков. Химия и жизнь.-1981. - № 12. - С. 8-12 7. "Почему именно водород?". Химия и жизнь. 1981, № 12, С. 16-19 8. Термодесорбция водорода с нанесенных никелевых катализаторов. Изв. АН СССР. Серия химическая.- 1981. - № 7.-С. 1468-1474 9. В поисках идеального топлива. Наука в СССР. 1982. - № 5 10. Фотосенсибилизированное оксидом вольфрама WО3 образование Н2 из водно-спиртовых растворов под действием видимого света. Журнал физической химии. – 1982. - № 7. – С. 315-319 11. Исследование корреляционной зависимости между активностью, селективностью и спектром кислотности катализатора крекинга в процессе его дезактивации коксовыми отложениями. Годишник на Софийский Университет. «Климент Охриджи». хим. фак. 1985.-Т. 79- С. 44-52.- Библиогр.: 12 назв. 12. Photocatalytic Hydrogeneration from water-organic Solutions Using Polytumgstates. Lit, Y. International Journal of Hydrogen Energy. 1988. vol. 13. № 08.-p. 533-538 13. Фотокаталитическая активация низших алканов в водных растворах полиоксокомпонентов вольфрама. // ДАН СССР, 1988, т 303, № 3. 14. Низкотемпературный процесс совместного превращения метанола с бензинами термического и каталитического крекинга. Материалы 6 нефтехимического Симпозиума Социалистических стран. Киев. 1990 15. Some peculiarities in regeneration of zeolietcontaining cracking catalysts by carbon dioxide. // React. Kinet. Catal. Lett. Vol. 48, N1, 1992. 16. Концепция Развития Нефтеперерабатывающей, Газоперерабатывающей и Нефтехимической промышленностей Азербайджана. // Процессы нефтепереработики и нефтехимии, N1, 2000. 17. Каталитические процессы получения высококачественных моторных топлив. Монография (I и II том), Баку "ЭЛМ" 2006. 18. Новая технология получения цеолитсодержащих катализаторов каталитического крекинга с регулируемой пористой структурой. Процессы нефтехимии и нефтепереработки, 2006, № 3, С. 22-29. 19. Диметиловый эфирновое экологически чистое топливо. АНХ, №8 стр,76-81 20. Экологические проблемы Земли и альтернативные источники энергии Баку, 2008 |
|
| Respublika, beynəlxalq və xarici ölkələrin elmi qurumlarında üzvlüyü | 1980-1991 ci illərdə Hidrogen energetikası üzrə Beynəlxalq assosiasiyanın, SSRİ EA Rəyasət Heyəti yanında Hidrogen energetikası komissiyasının bürosunun, SSRİ EA "Neft Kimyası" və "Kataliz" koordinasiya şuralarının, SSRİ Nazirlər Şurasının Elm və Texnika Komitəsi nəzdində "Kataliz və onun sənayedə tətbiqi" şurasının üzvü, sosialist ölkələri Akademiyalarının Neft kimyası problemi üzrə katalitik krekinq və destruktiv izomerləşmə mövzusunun koordinatoru olmuşdur. | |
| Pedaqoji fəaliyyəti |
Professor, Bakı Dövlət Universiteti 1999-2005. Professor- Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası 1993-1995 |
|
| Digər fəaliyyəti | “Neft Kimyası və Neft Emalı Prosesləri” jurnalının yaradıcısı və baş redaktoru, “Azərbaycan Kimya Jurnalının” redaksiya heyətinin üzvü, elmi dərəcələrin verilməsi üzrə İxtisaslaşmış Elmi Şuranın və NKPİ-nin Elmi Şurasının üzvüdür. | |
| Təltif və mükafatları |
Azərbaycan Respublikası Dövlət Mükafatı Laureatı - 1982; Azərbaycan Əməkdar elm xadimi - 1979;İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının "Elm və Texnoloji sahəsində mükafatı" - İstanbul 2002; Azərbaycan Respublikasının "Şöhrət" ordeni - 2004; “Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu” - 2019 |
|
| İş yeri və ünvanı | AMEA Akad. Y.H.Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitutu, AZ1025, Azərbaycan Respublikası, Bakı ş., Xocalı pr., 30 | |
| Vəzifəsi | Şöbə müdiri | |
| Xidməti tel. | (+994 12) 4903038 | |
| Mobil tel. | (+994 50) 3557425 | |
| Ev tel. | (+994 12) 4906441 | |
| Faks | (+994 12) 4903520 | |
| Elektron poçtu | rustamovm@azdata.net; | |
